CHẨN ĐOÁN VÀ XỬ TRÍ NGOẠI VIỆN HỘI CHỨNG MẠCH VÀNH CẤP

CHẨN ĐOÁN VÀ XỬ TRÍ NGOẠI VIỆN HỘI CHỨNG MẠCH VÀNH CẤP

 CHẨN ĐOÁN

Hội chứng vành cấp là một thuật ngữ đề cập đến bất kỳ biểu hiện lâm sàng nào có liên quan đến biến cố tổn thương động mạch vành có tính chất cấp tính, bao gồm:

• Nhồi máu cơ tim (NMCT) cấp có ST chênh lên
• NMCT không có ST chênh
• Đau thắt ngực không ổn định (ĐTNKÔĐ).

Bệnh sử và khám lâm sàng

• Mô tả cơn đau ngực: Đau sau xương ức, đè nặng hoặc đau thắt ngực điển hình, xảy ra lúc nghỉ hoặc tăng dần > 20 phút, thường giảm với nitroglycerin. Đau có thể lan lên cổ, cánh tay, vai và/hoặc cằm.
• Triệu chứng đi kèm là khó thở, vã mồ hôi, buồn nôn và / hoặc nôn.
• Thăm khám: dấu hiệu khó thở, vã mồ hôi, huyết áp thấp, hở van 2 lá thoáng qua, phù phổi.
• Biểu hiện đau ngực và các triệu chứng đi kèm thay đổi ở người bệnh nữ, đái tháo đường, người lớn tuổi, suy thận.

Điện tim

• Điện tim bình thường: tiên lượng tốt nhưng không loại trừ hội chứng mạch vành cấp (HCMVC).
• Khoảng 50% người bệnh CĐTNKOĐ/NMMCT không ST chênh lên có điện tim bình thường hoặc không thay đổi.
• Gợi ý CĐTNKOĐ/NMCT không ST chênh lên: sóng T đảo mới xuất hiện > 0,2 mV và ST chênh xuống ≥ 0,5 mV.

CHĂM SÓC TRƯỚC VIỆN

Khả năng sống còn, cải thiện chăm sóc NMCT ST chênh lên trước nhập viện phụ thuộc vào hệ thống y tế ở nhiều mức độ:

• Người bệnh
• Điều dưỡng, Bác sĩ gia đình.
• Paramedics
• Nhân viên khoa cấp cứu
• Bác sĩ tim mạch
• Nhà hoạch định chính sách

Với người bệnh, khi có cơn đau ngực nghi ngờ, người bệnh hoặc người nhà cần phát hiện sớm và nhanh chóng báo cáo cho Bác sĩ hoặc điều dưỡng gia đình của mình. Với Điều dưỡng, Bác sĩ gia đình, nhanh chóng tiếp cận, đánh giá yếu tố nguy cơ, xác xuất có thể là hội chứng mạch vành. Báo cáo nhanh hổ trợ từ đơn vị cấp cứu ngoại viện – đơn vị cấp cứu lưu động hoặc có thể báo luôn cho đơn vị cang thiệp mạch, tiến hành cấp cứu ban đầu. Với paramedic, nhanh chóng tiếp cận người bệnh và chuyển viện an toàn, theo dõi ECG liên tục, dự phòng biến chứng xử lý rối loạn nhịp, hoặc vận mạch nếu cần.

KHUYẾN CÁO CỦA AHA

• Người bệnh có triệu chứng gợi ý thiếu máu hoặc nhồi máu cơ tim.                                  
• Bác sĩ gia đình/cấp cứu ban đầu, lấy và diễn giải ECG trước khi đến Bệnh viện, để định hướng đưa người bệnh đến bệnh viện can thiệp mạch.                                                                            
• Thở oxy: khi SpO2 < 94%
• Hạn chế vận động
• Aspirin: 162-325mg nhai nuốt
• Nitroglycerine/isosorbide dinitrate: Ngậm dưới lưỡi 0,4mg (5mg ISDN) Hoặc Nitromine spray 2 nhát xịt dưới lưỡi, mỗi 5 phút cho đến 3 liều sau đó. (Không dùng ở bệnh nhân Huyết áp thấp <90mmHg)
• Morphine sulphate: 2-4mg Tiêm mạch
• Chuyển người bệnh vào bệnh viện, hoặc bàn giao cho đội cấp cứu ngoại viện. 

KẾT LUẬN

Xử trí trước nhập viện: Chẩn đoán nhanh với triệu chứng gợi ý cùng Điện tâm đồ(ECG). Xử lý ban đầu. Cần phối hợp hệ thống cấp cứu ngoại viện và nội viện. Mục tiêu nhanh chóng đưa người bệnh vào bệnh viện để tái tưới máu trong thời gian sớm nhất trong vòng 24 giờ đầu.

Tài liệu tham khảo:

1. Anderson et al. ACC/AHA 2007 Guidelines
2. American Heart Association 2015.
3. ACLS Algorithms 2017, Using the Acute Coronary Syndromes Algorithm for Managing the Patient, Out-of-Hospital Care. https://www.acls.net/acute-coronary-syndromes-algorithm.htm